پروژه رابطه بین هوش هیجانی و صمیمیت در خانواده اصلی با رضایت زناشویی زنان دبیرآموزش و پرورش

توضیحات:

پایان نامه رابطه بین هوش هیجانی و صمیمیت در خانواده اصلی با رضایت زناشویی زنان دبیرآموزش و پرورش شهرستان ... در 179 صفحه در قالب wordو قابل ویرایش همراه با توضیحات کامل و جدول و نمودار و آزمون و پرسشنامه

چکیده:

هدف: پژوهشگران معتقدند که  صمیمیت در خانواده اصلی وهوش هیجانی می‏توانند تاثیرات مهمی بر رضایت زناشویی داشته باشند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین صمیمیت در خانواده اصلی وهوش هیجانی با رضایت زناشویی در معلمین زن متاهل بود.

روش: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری آن شامل کلیه دبیران زن متاهل شاغل در مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهر ... در سال تحصیلی 95-1394 بود و 132 نفر از میان آنها به شیوه نمونه‏گیری در دسترس  انتخاب شدند وبه پرسشنامه مقیاس هوش هیجانی برادبری-گریوز(2005)، پرسشنامه سلامت خانواده اصلی(هاوشتات،1985) و مقیاس رضایت زناشویی انریچ(فورز، السون،1989)  پاسخ دادند. جهت تحلیل آماری داده‏های جمع آوری شده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد.

یافته‏ها: نتایج پژوهش نشان داد که صمیمیت در خانواده اصلی زنان با رضایت زناشویی آنان رابطه مثبت معنادار وجود دارد(35/0 r=).وبین هوش هیجانی و رضایت زناشویی زنان  رابطه منفی معنادار وجود دارد(23/0-r=). و به علاوه نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که صمیمیت در خانواده اصلی 1/12 درصد   از واریانس رضایت زناشویی، وهوش هیجانی زنان 3/3 درصد از واریانس رضایت زناشویی زنان نمونه پژوهش را تبیین می‏کند.

نتیجه‏گیری: صمیمیت در خانواده اصلی و هوش هیجانی می‏توانند به عنوان سازه های بنیادین و اثرگذار در روند بهبود و تقویت روابط زناشویی رضایت‏مندانه به‏شمار روند. بنابراین می‏توان از طریق آموزش نقش هوش هیجانی و افزایش مشاوره های قبل و بعد از ازدواج در بهبود روابط بین فردی و زناشویی اقدام موثر انجام داد.

واژه های کلیدی: صمیمیت در خانواده اصلی، هوش هیجانی، رضایت زناشویی، زنان متاهل

مقدمه

ازدواج  مبنای شکل گیری خانواده است که خود جزء مهم ترین اتفاقاتی است که در طی زندگی فرد رخ می دهد. ازدواج یعنی پیوند زندگی مشترک دو فرد با حفظ استقلال نسبی هر یک در جهت تکامل شخصیت طرفین. روشن است که همسرگزینی از نخستین تعهدهای عاطفی و قانونی افراد و از تصمیمات مهم زندگی به شمار می آید. ( زارعی وهمکاران،1394)

ازدواج فرآیندی است از کنش متقابل دو فرد(زن و مرد) که برخی شرایط قانونی را دارا هستند و مراسمی برای برگزاری زناشویی خود برپا داشته اند و بطور کلی، عمل آنان مورد پذیرش شرع و قانون قرار گرفته، و به آن ازدواج اطلاق شده است(پناهی،1394).

از جمله اهداف ازدواج نیل به آرامش و سکون، تامین نیازهای جنسی و بقای نسل، تکامل انسان و آرامش و امنیت اجتماعی است. در نظام الهی و فرهنگ قرآنی نیز، از اهداف اصلی ازدواج، رسیدن به آرامش و آسایش است. آرامش زمانی حاصل می شود که در زندگی رضایت خاطروجود داشته باشد. (موسوی، 1394).

رضایت زناشویی یکی از جوانب بسیار مهم یک نظام زناشویی است که همسران در از دواج خود تجربه می کنند و می تواند نقشی بسیار مهم در استحکام و دوام آن داشته باشد. رضایت مندی زناشویی پیامد توافق زناشویی است و به صورت درونی احساس می شود. اصطلاح توافق زناشویی، رابطه مناسب زن و شوهر را توصیف می کند. (موسوی، 1394).

در سال های اخیر کوشش های بسیاری صورت گرفته تا کیفیّت روابط زناشویی را با استفاده از مفاهیمی مانند رضایت زناشویی،موفّقیّت،سازگاری،ثبات،خوشبختی،توافق،تطابق،همبستگی یا انسجام و مفاهیم شبیه این ها ارزیابی کنند(میرزایی و همکاران،1393) .

در میان این مفاهیم، مفهوم رضایت زناشویی در مطالعه ی ازدواج و روابط زناشویی جایگاه خاصّی یافته است.رضایت مندی زناشویی در دوام یک ازدواج تاثیر عمده داشته و این تاثیر معطوف به محدوده ای است که اشخاص متاهّل،تفاوت ها را کنترل کرده و با یکدیگر کنار می آیند(میرزایی و همکاران،1393).

رضایت مندی زناشویی را بیشتر به صورت نگرش ها یا احساسات کلی فرد درباره همسر و رابطه اش تعریف می کنند. یعنی رضایت مندی زناشویی یک پدیده درون فردی و یک برداشت فردی از همسر و رابطه است. چنین تعریفی از رضایت مندی زناشویی، بیانگر ارزیابی کلی فرد در باره همسر و رابطه اش است(غلام رضایی،1394).

هاکینز ( نقل از دهکردی، 1393 ) ، رضایتمندی زناشویی را احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زوجین،موقعی که تمام جنبه های ازدواجشان را در نظر بگیرند، تعریف می کند.

همچنین رضایت زناشویی را به ارزیابی کلّی و ذهنی فرد از ماهیت ازدواج تعریف کرده اند و شامل میزانی از برآورده شدن نیازها و توقّعات و امیال فرد است(گلس ،2014، نقل از غلام رضایی، 1394).

احمدی وهمکاران(2010،نقل از شاهمحمدی،1394)اعتقاد دارند که رضایت زناشویی یک ارزیابی کلی از وضعیت رابطه زناشویی یا رابطه عاشقانه کنونی فرد است.  رضایت زناشویی می تواند انعکاسی از میزان شادی افراد از روابط زناشویی و یا ترکیبی از خشنود بودن بواسطه بسیاری از عوامل مختص رابطه زناشویی باشد.

به عبارتی رضایت زناشویی، یعنی انطباق بین انتظاراتی که فرد از زندگی زناشویی دارد و آنچه در زندگی خود تجربه می کند. از آن جا که رضایت و سازگاری زناشویی بر بسیاری از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی زوجین تاثیر می گذارد، به عنوان عاملی مهم در عملکرد مطلوب خانواده به شمار می رود( بارن،2016) .

همچنین برخی از پژوهشگران تاکید دارند که رضایت زناشویی در طول دوران ازدواج، تمایل به پیروی از مسیر U  شکل دارد. یعنی در طی مراحل اولیه ازدواج، رضایت زناشویی افزایش می یابد و در طی 10 تا 20 سال بعد رو به کاهش می گذارد و بعد از اینکه فرزندان خانه را ترک می کنند، رضایت زناشویی مجدداً افزایش می یابد زیرا زوجین مجال بیشتری برای تقویت رابطه زناشویی و صمیمیت بیشتر می یابند(هابر وهمکاران،2010،نقل ازاحتشام زاده و همکاران، 1394) . 

فهرست مطالب:

چکیده    ل

فصل اول:کلیات پژوهش

1-1. مقدمه          2

1-2. بیان مسئله   9

1-4. اهداف تحقیق 15

1-4-1. هدف کلی: 15

1-4-2. اهداف جزیی:          15

1-5. فرضیه های پژوهش     15

1-5-1. فرضیه اصلی:          15

1-5-2. فرضیه های فرعی:    15

1-6.  تعاریف متغیر ها          16

1-6-1. متغیر اول پژوهش: هوش هیجانی          16

الف: تعریف مفهومی:          16

ب: تعریف عملیاتی 16

1-6-2. متغیر دوم پژوهش: صمیمیت در خانواده اصلی       16

الف: تعریف مفهومی           16

ب: تعریف عملیاتی: 16

1-6-3. متغیر سوم پژوهش: رضایت زناشویی      17

الف: تعریف مفهومی           17

ب: تعریف عملیاتی 17

پ: جایگاه متغییر در پژوهش: متغیر وابسته        17

1-7. خلاصه فصل   17

فصل دوم:ادبیات تحقیق

2-1. مقدمه          18

2-2. رضایت زناشویی          24

2-3. معیارهای بنیادی در ازدواج          24

2-3-1 . بلوغ جنسی           24

2-3-2. بلوغ عاطفی            25

2-3-3. رشد اجتماعی         25

2-3-4. بلوغ عقلی(توانایی رهبری)      25

2-4. آثار روانشناختی ازدواج  25

2-5. اهمیت ازدواج 26

2-6. رضایت زناشویی در مراحل زندگی 27

2-7. تعاریف رضایت زناشویی 29

2-8 . عوامل موثّر بر رضایت زناشویی    31

2-8-1. عوامل شناختی و عاطفی:      33

2-8-2.محیطی که زوجین در آن زندگی می کنند: 34

2-8-3. تاریخچه زندگی و ویژگی خانواده های اصلی همسر:           34

2-8-4. فشارهای زندگی و انتقال ها(مراحل گذر):           36

2-8-5. رابطه جنسی:         36

2-8-6. مهارت های ارتباطی: 36

2-8-7. مسائل مالی:          38

2-8-8 . درآمد و اشتغال:      38

2-8-9. سن ازدواج: 38

2-8-10. فرزندان:   39

2-8-11. اوقات فراغت:         40

2-8-12. باورها و موقعیّت مذهبی:      41

2-8-13. همبسته های شخصیّتی و خلقی رضایتمندی زناشویی:     42

2-9. عوامل موثر بر سازگاری زوجین     43

2-9-1. مبادله رفتاری:          44

2-9-2. محبت:       44

2-9-3. حمایت متقابل:         45

2-9-4. باورها و انتظارات       45

2-9-5. رویدادهای زندگی     45

2-9-6. امور جنسی            45

2-9-7. انجام کارهای خانه    45

2-9-8 . مشخصات خانوادگی 45

2-9-10. سبک دلبستگی زوجین         46

2-9-11. اختلال روانی         47

2-10. رضایت مندی زناشویی در مراحل مختلف زندگی      47

2-11. خصوصیّات زوج های دارای رضایت مندی زناشویی    48

2-12. تعارض های زناشویی  49

2-3. هوش هیجانی            50

2-3-1. تعریف هیجان           50

2-3-2.کارکردهای هیجانات:  51

2-3-3.کنترل هیجانات          51

2-3-4. مدیریت هیجانات       51

2-3-5. تاریخچه هوش هیجانی           52

2-3-6. تعریف هوش هیجانی 54

2-3-7. مولفه های هوش هیجانی       56

2-3-7-1 . آگاهی هیجانی    56

2-3-7-2.  ابراز هیجانات       56

2-3-7-3.  مدیریت هیجانها    56

2-3-7-4. آگاهی از هیجانات دیگران     56

2-3-7-5. مولفه های هوش هیجانی از دیدگاه برادبری و گریوز          56

از نظر برادبری و گریوز           57

2-3-7-6. مولفه های هوش هیجانی از نظر بار-آن 57

2-3-7-8. مولفه های هوش هیجانی از نظر گلمن 58

2-3-8 .اهمیت هوش هیجانی            61

2-3-9. حیطه های کاربرد هوش هیجانی            64

2-3-9-1. هوش هیجانی و ارتباطات     64

2-3-9-2.هوش هیجانی و خانواده       65

2-3-9-3. هوش هیجانی و سلامت      66

2-3-9-4. هوش هیجانی و روابط زناشویی          67

2-3-10.توصیه هایی برای افزایش هوش هیجانی 71

2-3-11.سنجش هوش هیجانی         72

2- 4. صمیمیت در خانواده اصلی         72

2-4-1. مقدمه       72

2-4-2. اهمیت خانواده         74

2-4-3. خانواده اصلی          76

2-4-5. مدل های تاثیر خانواده بر فرزندان           79

2-4-5-1. مدل روانکاوی        79

2-4-5-2. مدل یادگیری اجتماعی        80

2-4-5-3. مدل بوئن 80

2-4-6.خانواده سالم وصمیمیت           84

2-4-7-1.صمیمیت:  86

2-4-7-2. انعطاف پذیری:       87

2-4-7-3. ارتباط:     87

2-4-8 . روابط صمیمانه         88

2-4-8-1. ویژگی های رابطه صمیمانه   89

2-4-9.رابطه عاطفی مادر و تاثیر بر دختر            90

2-4-10. رابطه عاطفی پدر و تاثیر بر دختر          91

2-4-11. ابعاد صمیمیت در رابطه         91

2-4-11-1. صمیمیت فیزیکی وجنسی:  91

2-4-12. عوامل موثر در ایجاد صمیمیت  93

2-4-13. نظریّه ها و مدل های مرتبط با صمیمیت  95

2-4-13-1. رویکرد تعاملی باگاروزی      95

2-4-13-2. رویکرد رشدی فارمن          96

2-4-13-3. رویکرد ترکیبی وارینگ         96

2-4-13-4.رویکرد هماهنگی شناختی یا تعادل شناختی    97

2-4-13-5. رویکرد تقویت       97

2-4-13-6. رویکرد برابری والستر          98

2-4-13-7.  رویکرد سه وجهی عشق استرنبرگ  98

2-4-13-8. رویکرد هماهنگی شناختی یا تعادل شناختی   99

2-4-13-9. رویکرد فرایند صمیمیت        100

2-4-13-10. رویکرد مرحله ای توسعه رابطه        100

2-4-14.عوامل افزایش دهنده صمیمیت 100

2-5. سوابق پژوهشی         101

2-5-1. سوابق پژوهشی داخل کشور  101

2-5-2. سوابق پژوهشی خارج از کشور 102

فصل سوم:روش تحقیق

3-1. مقدمه          105

3-2. روش پژوهش 106

3-3. جامعه آماری مورد مطالعه:         106

3-4. روش نمونه گیری و حجم نمونه     106

3-5. روش جمع آوری اطلاعات           107

3-7. ابزار گرد آوری اطلاعات(اندازه گیری)          109

3-7-1. مقیاس رضایت زناشویی انریچ   109

3-7-1-1. روایی و اعتبار پرسشنامه     111

3-7-1-2. تفسیر و روش نمره گذاری    112

3-7-2. آزمون هوش هیجانی برادبری-گریوز(2005)            112

3-7-2-1. تفسیر و روش نمره دهی     113

3-7-2-2. ضریب پایایی         114

3-7-3. مقیاس سلامت خانواده ی اصلی          114

3-7-3-1. روش نمره دهی و تفسیر آزمون          115

3-7-3-2. ضریب پایایی و اعتبار آزمون    116

3-8. روشهای آماری و تجزیه و تحلیل داده ها     117

3-8-1. ضریب همبستگی پیرسون       117

3-8-2 رگرسیون چند متغیره  118

3-9. اصول اخلاقی پژوهش   118

3-10. خلاصه فصل 119

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1.مقدمه           121

4-2. یافته های پژوهش       122

4-3. آزمون فرضیه های پژوهش          124

4-3-1. آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون      124

4-3-1-1. فرضیه اصلی پژوهش          124

4-3-1-2. فرضیه فرعی1 پژوهش        124

4-3-1-3. فرضیه فرعی 2 پژوهش       125

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری

5-1. مقدمه          128

5-2. بررسی یافته های پژوهش و ارتباط آن ها با نتایج مطالعات قبلی            129

5-2-1. فرضیه اصلی پژوهش 129

5-2-2. آزمون فرضیه اول       131

5-3. جمع بندی ونتیجه گیری از یافته های پژوهش           136

5-4. محدودیت های پژوهش 136

5-5. پیشنهادات پژوهش      137

5-5-1. پیشنهادهای پژوهشی           137

5-5-2. پیشنهادهای اجرایی  137

منابع

فهرست جداول

جدول 2-1 عوامل موثّر در رضایت زناشویی (احمدی،1382،نقل از شاهمحمدی،1394)    31

جدول3- 1: فراوانی و درصد وضعیت سنی آزمودنی ها      107

جدول3-2: فراوانی و درصد وضعیت رشته تحصیلی آزمودنی ها         108

جدول 3-3 فراوانی و درصد مدرک تحصیلی آزمودنی ها      109

جدول 4-1: فراوانی و درصد وضعیت سنی آزمودنی ها      122

جدول 4-2: فراوانی و درصد وضعیت رشته تحصیلی آزمودنی ها        122

جدول 4-3: فراوانی و درصد وضعیت تحصیلی آزمودنی ها   122

جدول 4-6: خلاصه نتایج رگرسیون گام به گام برای پیش بینی صمیمیت در خانواده اصلی و هوش هیجانی از رضایت زناشویی در معلمان زن متاهل شاغل در مقطع متوسطه شهرستان الیگودرز         125

جدول 4-5: ماتریس همبستگی میان متغیرهای مستقل و وابسته    123

جدول 4-4: آماره توصیفی(میانگین و انحراف معیار) متغیرهای رضایت زناشویی، صمیمیت در خانواده اصلی و هوش هیجانی       123

فهرست جداول

شکل 1: ابعاد و عناصر هوش هیجانی از نظر دانیل گلمن   60

شکل 4: مهارت های چهارگانه هوش هیجانی     57