مقدمه:
نگاهی گذرا به تاریخچه جرم شناسی نشان
می دهد که قبل از دهه 1960جرم همواره یک فعالیت مردانه محسوب می شده است به طوری که
در آمار جنایی اثری از جرائم توسط زنان به چشم نمی خورد و بر همین اساس مطالعه ای
هم در تبیین بزهکای آنها صورت نگرفته است.این وضعیت،در جوامع اروپایی که از دهه های
گذشته به مطالعه جرم پرداخته اند،عادی محسوب شده و مورد بحث قرار نگرفته است.مردان
خود قانون گذاران،مجریان و نقض کنندگان آن بودند و جمعیت کیفری را تشکیل می دادند.بنابراین
نظام کیفری،یک نظام مردانه با دیدگاه های جنسیتی بوده است.چنین نگرشی،هم در آمار جنایی
و هم در نظریه های ارائه شده به منظور تبیین جرائم منعکس است.تاریخچه مطالعات جرم شناسی
تا قبل از سال های 1960،جز در موارد معدودی،فاقد تفکیک جنسیتی در مطالعات بزهکاری بوده
است.
به طور کلی تاثیر جنسیت در
جرم انگاری و مجارات موضوعی است که در کشور ما کمتر به آن پرداخته شده و این اهمیت
بررسی موضوع را دو چندان می نماید.
بیان مساله
یکی از مضامین مهم مطرح در
قوانین موضوعه داخل کشور از بدو تبیین قوانین تاکنون، موضوع جرم انگاری از باب تاثیر جنسیت و تاثیر عوامل مختلف بوده است.
جرم انگاری فرایندی است که به موجب آن قانونگذار با در نظر گرفتن هنجارها و ارزش های
اساسی جامعه و با تکیه بر مبانی نظری مورد قبول خود، فعل یا ترک فعلی را ممنوع و برای
آن ضمانت اجرای کیفری وضع می کند بر این اساس، جرم انگاری امری مبتنی بر علوم زیر ساختی
همچون فلسفه حقوق، فلسفه سیاسی و علوم اجتماعی است .
یکی از مهمترین مسائلی که در
باب موضوع جرم انگاری همواره مطرح بوده است تاثیر جنسیت افراد در اقدام به بزه و نیز سطح کمی بزه کاران در جنسیت خاص است.
اهداف پژوهش
هدف اصلی
تاثیر جنسیت در جرم انگاری
و مجازات در فقه و تاریخ تحولات حقوق کیفری
اهداف فرعی
بررسی دیدگاه های نظری راجع
به تفاوت در نوع و میزان مجازات بر حسب جنسیت در قوانین کیفری
بررسی تبعیض مثبت بر حسب جنسیت
در قوانین کیفری
...
سوالات تحقیق
سوالات اصلی
دیدگاه های نظری راجع به تفاوت
در نوع و میزان مجازات بر حسب جنسیت در قوانین کیفری شامل چه مواردی می باشند؟
...
فهرست
مطالب:
فصل اول:
کلیات پژوهش 1
1-1
مقدمه 2
2-1
بیان مساله 2
3-1
اهداف پژوهش 5
1-3-1
هدف اصلی 5
1-3-1
اهداف فرعی 5
4-1
سوالات تحقیق 5
1-4-1
سوالات اصلی 5
1-4-2
سوالات فرعی 5
5-1 فرضیات تحقیق 6
6-1 روش تحقیق 6
7-1
تعریف اصطلاحات 7
1-7-1
جنسیت 7
2-7-1
جرم 7
3-7-1
جرم انگاری 8
فصل دوم: بررسی دیدگاه های نظری راجع به تفاوت
در نوع و میزان مجازات بر حسب جنسیت در قوانین کیفری و فقه اسلامی 9
1-2
مبحث اول:مبانی نظری جرم شناسی
10
1-1-2
گفتار اول: تعاریف مفهومی جرم، نقش جنسیت در جرم، روانشناسی جرم 10
1-1-1-2
تعریف لغوی جرم 10
2-1-1-2
تعریف جرم در فقه اسلامی 10
3-1-1-2
تعاریف مفهومی جرم 11
1-3-1-1-2مفهوم اخلاقى جرم 11
2-3-1-1-2مفهوم اجتماعى جرم 12
3-3-1-1-2مفهوم دینى جرم 12
4-3-1-1-2مفهوم حقوقی جرم 14
4-1-1-2
لزوم تعریف جرم 15
5-1-1-2
جرم در قانون مجازات اسلامی 19
6-1-1-2
تقسیمات کلی جرم 20
7-1-1-2
عناصر تشکیل دهندۀ جرم 21
8-1-1-2
نقش جنسیت در جرم 22
9-1-1-2 نگرش جامعه شناختی: 24
2-1-2 گفتار دوم: دیدگاههای مرتبط با جرم و جرم انگاری 25
1-2-1-2 دیدگاه قرآن 25
2-2-1-2 دیدگاه فقهی 27
3-2-1-2 دیدگاه جامعه شناختی 29
2-2 مبحث دوم: تاریخچه تحولات جرم شناسی در حقوق
کیفری 30
1-2-2 گفتار اول: زمینه های پیدایش جرم شناسی 30
2-2-2 گفتار دوم: رویکرد جدید جرم شناسی در حقوق
کیفری 34
3-2-2 گفتار سوم: مکاتب جرم شناسی 35
1-3-2-2 مکتب عدالت مطلق: 35
2-3-2-2 مکتب کلاسیک: 37
3-3-2-2 مکتب تحققی یا اثباتی 38
4-3-2-2
مکتب دفاع اجتماعی نوین 43
3-2 مبحث سوم: بررسی تاثیر جنسیت بر نوع، سطح، گستره جرم 44
1-3-2 گفتار اول: تاثیر جنسیت بر نوع جرایم ارتکابی 44
2-3-2
گفتار دوم: تاثیر جنسیت بر سطح کمی و گستره جرایم ارتکابی 52
4-2
مبحث چهارم: دیدگاه اسلام در رابطه با بزهکاری 54
1-4-2
گفتار اول: دیدگاه فقه اسلامی در رابطه با تفاوت زن و مرد 54
2-4-2
گفتار دوم: دیدگاه فقه اسلامی در رابطه با بزهکاری اطفال 57
فصل سوم: بررسی تاثیر جنسیت در قوانین کیفری و
فقهی 59
1-3 مبحث
اول: بررسی تاثیر جنسیت بر تخفیف مجازات
61
1-1-3 گفتار اول: موارد تخفیف مجازات مردان در
مقایسه با مجازات زنان 61
1-1-1-3 عدم حد در صورت تکرار خوابیدن دو مرد
زیر یک پوشش 62
2-1-1-3 نسبت دادن زنا یا لواط توسط پدر یا جد
پدری 62
3-1-1-3 پدر یا جد پدری و فرزند هر دو مسلمان
یا نامسلمان باشند 64
4-1-1-3 پدر یا جد پدری و فرزند یکی مسلمان و
دیگری نامسلمان باشد 65
5-1-1-3 قذف همسر متوفی توسط شوهرش 65
6-1-1-3 هر دو مسلمان یا نامسلمان باشند 67
7-1-1-3 یکی مسلمان دیگری نامسلمان باشد 68
8-1-1-3 سرقت پدر از مال فرزند 69
9-1-1-3 قتل فرزند توسط جد یا جد پدری 71
10-1-1-3 پدر یا جد پدری و فرزند هر دو مسلمان
یا کافر باشند 72
11-1-1-3 پدر یا جد پدری و فرزند یکی مسلمان،
دیگری کافر باشد 72
12-1-1-3 قتل فرزند رضاعی 73
13-1-1-3 قتل فرزند حاصل از لقاح مصنوعی 73
14-1-1-3 ایراد صدمات بدنی زن توسط مرد 75
15-1-1-3 جواز قتل و ضرب و جرح همسر ومرد اجنبی 76
2-1-3
گفتار دوم: موارد تخفیف مجازات زنان در مقایسه با مجازات مردان 77
1-2-1-3 حد زنا 77
2-2-1-3 زنا با زن پدر 78
3-2-1-3 زنای غیر مسلمان با زن مسلمان 79
4-2-1-3
زنای محصنه با نابالغ 79
5-2-1-3 زنای زن متاهل قبل از دخول 80
6-2-1-3 همجنس بازی 81
7-2-1-3 قوادی 81
8-2-1-3 تعرض نسبت به زنان 82
9-2-1-3 مزاحمت برای زنان 83
10-2-1-3توهین به زنان در اماکن عمومی و معابر 84
2-3مبحث دوم: دیدگاه اسلام در رابطه با تفاوت
زن و مرد در تقصیر بزه 85
1-2-3 گفتار اول: دیدگاه فقه اسلامی در رابطه
با مجازات افراد به تناسب کیفر عمل و شرایط افراد 85
2-2-3 گفتار دوم: دیدگاه فقه اسلامی در رابطه
با جنسیت و حکم قصاص 88
فصل چهارم: بررسی تفاوت در شیوه اجرای مجازات
بر حسب جنسیت در قوانین کیفری 93
1-4 مبحث اول: تاثیر جنسیت بر تفاوت در معافیت
از مجازات و تفاوت در اجرای مجازات 94
1-1-4
گفتار اول: تاثیر جنسیت بر تفاوت در معافیت از مجازات 94
1-1-1-4 پدر و معافیت از مجازات 94
2-1-1-4 شوهر و معافیت از مجازات 96
معافیت از قصاص 96
معافیت از حد قذف 97
2-1-4 گفتار دوم: تاثیر جنسیت بر تفاوت در تاخیر
و اجرای مجازات 98
1-2-1-4 تاخیر در اجرای مجازات 98
2-2-1-4 شیوه اجرای مجازات 99
اجرای حدود 99
اجرای قصاص 101
2-4 مبحث دوم: بررسی دیدگاه فقه اسلامی در رابطه
با تخفیف مجازات زنان در محاکم نسبت به مردان
103
1-2-4 گفتار اول:موارد تخفیف مجازات زن در زنا 103
2-2-4 گفتار دوم:کیفر زنای مرد و زن بکر 110
3-3-4 گفتار سوم: موارد تخفیف مجازات تبعید 113
فصل پنجم: نتیجه گیری 116
پیشنهاد ها 122