پایان نامه بررسی تاثیر توانمندسازی ضابطین در رعایت حقوق متهمین

توضیحات:

پایان نامه بررسی تاثیر توانمندسازی ضابطین در رعایت حقوق متهمین/ مقطع کارشناسی ارشد رشته فرماندهی و مدیریت انتظامی در 137 صفحه در قالب wordو قابل ویرایش همراه با توضیحات کامل

چکیده:

امروزه رعایت حقوق متهمین یکی از مباحث بسیار مهم حقوق شهروندی است. حفظ حقوق متهمین ارتباط تنگاتنگی با اقدامات و تصمیمات ضابطین دارد. این مهم  وقتی تحقق می¬یابد که اولاً قانون در مورد آنها شفافیت لازم را داشته باشد ثانیاً نسبت به اجرای آن برنامه¬ریزی و نظارت لازم صورت گیرد. در این راستا ضابطین نیز باید نسبت به مسائل قانونی و رعایت حقوق متهمین و مجازات نقض آنها آگاهی کافی داشته و در اجرای آن دقت لازم را نمایند. محقق در این پژوهش که از نوع کاربردی و با استفاده از روش” کتابخانه ای- اسنادی” اطلاعات لازم را گردآوری نموده، بر این عقیده است که در حال حاضر با توجه به پیچیدگی، تنوع و افزایش جرائم، حقوق شهروندی متهمان در زمان تحقیقات مقدماتی به نحو مطلوب و قانونمند رعایت نمی گردد. بنابراین با توجه به نگاه دین مبین اسلام و قانون گذار به حقوق متهمان و بویژه موقعیت خاص ایران اسلامی در جهان امروز، ضابطین که در نوک پیکان و برخورد اولیه با متهمان قرار دارند، باید ضمن درک و تدبیر این موقعیت، تمهیدات لازم را با توجه به موارد قانونی در نظر بگیرند. هدف این پژوهش بررسی و ارائه راهکار های لازم جهت توانمند سازی ضابطین به منظور رعایت حقوق متهمین می باشد. در این پژوهش موضوعات جزء به جزء توصیف و تشریح گردیده و ضمن بررسی وضعیت موجود، میزان توانمندی ضابطین در رعایت حقوق متهمین با گردآوری اطلاعات از مجموعه قوانین موجود در نظام جمهوری اسلامی ایران و نیز آیین¬نامه ها و دستورالعمل¬های قانونی و همچنین مطالعه میدانی صدها پرونده متشکله توسط ضابطین در کلانتری و پاسگاه¬های سراسر کشور با همکاری و همراهی کارشناسان خبره انتظامی و قضایی، مصاحبه با کارکنان و فرماندهان مربوطه مورد ارزیابی قرار گرفته است .

واژگان کلیدی: ضابط، حقوق، متهم، حقوق شهروندی، توانمندسازی

مقدمه:

ای مردم، ما همه افراد نوع شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را قبیله های بزرگ و کوچک قرار دادیم تا همدیگر را بشناسید -پس در میان شما برتری نژادی نیست-  بلکه مسلماً گرامی¬ترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست( حجرات ، آیه 13).

از زمان تشکیل جوامع انسانی و ارتباط آنها با یکدیگر، ضرورت تدوین قوانین و مقرراتی که ضامن حفظ حقوق شهروندان و برخورد مناسب با هنجارشکنان و متجاوزین به حقوق دیگران باشد در ذهن حاکمان و اندیشمندان شکل گرفت. با مطالعه تاریخ، شاهد فراز و نشیب¬های زیادی در تدوین قوانین و مقررات مذکور می باشیم. روزگاری شکنجه متهمان قانونی بود و قضات بر آن قاعده وضع می¬کردند، اصل برائت در برابر اصل محکومیت بسیار کم رنگ و بعضا به حساب نمی¬آمد. آنچه اهمیت داشت یافتن متهمی بود که اقرار کند و محکمه¬ای که تنها شاهدش خود متهم بود و می-باید بی گناهی خود را ثابت می¬کرد، در غیر این صورت مجازات و کیفر در انتظارش بود.

اما انسان بر حسب فطرت عدالت جوی خود، جستجوگری بود که تشنه لب به دنبال این اکسیر ارزشمند می¬گشت. انقلاب کبیر فرانسه، نقطه عطفی در این کنکاش¬ها بود؛ انقلابی که انسان¬ها را وادار کرد بخاطر رسیدن به هدف، وسیله را توجیه نکند و زمان آن رسید که اصل برائت شکوفا گردد و برای خود در اندیشه¬های انسان جا باز کند. شکنجه نه تنها مذموم گشت بلکه تضمین¬هایی ایجاد شد که ماموران متخلف به سزای عمل خویش برسند. همانگونه که اعلامیه حقوق بشر مقرر می دارد: «به رسمیت شناختن شخصیت ذاتی و حقوقی برابر و سلب نشدنی همه اعضای جامعه بشری، اساس آزادی، عدالت و صلح در جهان است» (هاشمی، سید محمد ،89:1383).

تقریبا در تمام اسنادی که تاکنون درباره حقوق بشر به تصویب مراجع بین المللی رسیده است مضمون واحدی به چشم می خورد این اسناد به طور خلاصه بر این نکته متفق اند که بشر از حقوق و آزادی¬هایی برخوردار است که باید الزاماً و به گونه ای موثر از آن حمایت شود و دولت¬ها موظف¬اند در صورت نقض این حقوق تدابیر مطمئن برای احقاق حقوق افراد فراهم آورند، استقرار نظم عمومی در یک جامعه پیشرفته محتاج به قوانینی است که محتوای آن با معیارهای صحیح سنجیده شده و شایستگی و توان پاسداری از نظم جامعه را داشته باشد. در تمام نظام های حقوقی دنیا متهم همانند شاکی دارای حقوقی است چرا که هدف قانونگذار این است که ریشه جرم را حتی الامکان بخشکاند(همان).

متهم نیز یکی از افراد جامعه است و از نگاه جامعه شناسان کسی است که گمان می¬رود هنجارهای اجتماعی را زیر پا گذاشته و به حقوق دیگران تعرض کرده است، اعم از این که حق شخص خاصی را نادیده گرفته یا این که حقوق عموم جامعه را پایمال کرده باشد .متهم غیر ازمجرم است و چه بسیار متهمانی که در دادگاه¬های بدوی و تجدیدنظر تبرئه می شوند. برخورد مناسب دستگاه عدالت بامتهم، عامل مناسبی برای پیشگیری ثانویه از ارتکاب جرم و اصلاح مجرمان بوده و یکی از رسالت¬های مهم دستگاه قضایی را محقق می سازد. متهم حقوقی دارد و بر همه عوامل و ضابطان دستگاه قضایی فرض است که آن را مراعات نمایند.

بنابر اصل عدالت، حفظ امنیت اجتماعی و رعایت حقوق شاکی و متهم از مهمترین اصول در آیین دادرسی کیفری به شمار می رود و تلاش در تحقق عدالت اجتماعی و پاسداری از آن بر کل نظام قضایی امری واجب می باشد. ازدیاد جرایم و توسعه عناوین مجرمانه و مقررات مربوط به امور کیفری منجر به تجاوزهایی علیه حقوق و شخصیت متهم شده است، لذا برقراری تعادل بین لزوم تعقیب مجرم و رعایت حقوق و حفظ کرامت انسانی متهم از اهم وظایف دستگاه قضایی است.

در واقع، قوانین آیین دادرسی کیفری، وقتی از ارزش و اعتبار کافی برخوردار است که بتواند بین دو حق، یعنی حق جامعه که از جرم متضرر شده از یک سو و حق انسانی که فعلاً به عنوان متهم شناخته شده است از سوی دیگر تعادل ایجاد کند. به همین منظور، شکنجه و آزار و اِعمال مجازاتهای غیرانسانی برای اخذ اقرار، دستگیری و بازداشت خودسرانه اشخاص ممنوع است. اصول مختلفی از جمله اطلاع فوری از علل دستگیری و بازداشت، رسیدگی به اتهام در مدت زمان معقول، برخورداری از تضمین¬های دفاع، ضرورت حفظ شان و شخصیت انسانی متهمان و لزوم جبران زیان¬های وارده بر بازداشت شدگان بی¬گناه نیز باید در این مرحله از دادرسی رعایت شود. اهم این اصول در قوانین موضوعه و اسناد فراملی که در حکم قانون عادی است و ایران به آن پیوسته مورد عنایت قرار گرفته است، لیکن مغفول ماندن و عدم اجرای برخی از قوانین موجود از سویی و وجود خلاهای قانونی از سوی دیگر، حقوق متهم را در برخی مواضع مورد تعدی جدی قرار داده است (همان).

فهرست مطالب:

فصل اول کلیات پژوهش  1

مقدمه    2

طرح مساله          4

اهمیت موضوع       5

اهداف  پژوهش     5

اهدف اصلی         5

اهداف فرعی        5

فرضیه های تحقیق 6

سوالات پژوهش     6

سوال اصلی         6

سوال های فرعی  6

قلمرو تحقیق         6

تعاریف نظری و عملیاتی واژگان تخصصی            7

الف)حقوق           7

ب) شهروند          7

ج) متهم  7

د)ضابط   8

پلیس     8

هـ) توانمند سازی   9

خلاصه فصل اول    10

فصل دوم مبانی نظری و ادبیات پژوهش    11

مقدمه    12

مبانی نظری و ادبیات پژوهش 12

الف- تاریخچه ضابطین در ایران ( دوره ناصری تا پایان دوره پهلوی )     12

ب- تاریخچه ضابطین در جمهوری اسلامی ایران   14

نگاهی به حقوق متهم در جهان ، اسلام و ایران  15

حقوق متهم از نگاه منشور کوروش      15

حقوق متهم از نگاه اعلامیه جهانی حقوق بشر   16

حقوق متهم از نگاه اسلام    18

حقوق متهم در ایران (دوره ناصری تا پایان دوره پهلوی)      27

حقوق متهم در جمهوری اسلامی ایران 29

متن مستندات قانونی          33

الف: قانون اساسی            33

ب: قانون مجازات اسلامی    34

ج: قانون آئین دادرسی کیفری            36

د : قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی       36

کشف جرم و حقوق متهم :   38

1-کشف جرم        38

2- تحقیقات مقدماتی          38

3- حفظ آثار و دلایل جرم       39

الف)آثار و دلایل منقول جرم   39

ب) آثار و دلایل غیر منقول جرم           39

ج) آثار و دلایل بینابین جرم    40

4-جلوگیری از فرار متهم و مخفی شدن متهم     40

5- ابلاغ اوراق  و اجرای احکام قضایی   40

6- اجرای تصمیمات و دستورات قضایی  41

حقوق متهم و مجازات های قانونی نقض آن        41

حقوق متهم در بازرسی و تفتیش ها    41

مجازات های قانونی در نقض حقوق متهم در بازرسی و تفتیش ها    42

حقوق متهم در احضار و دستگیری ها   43

مجازات نقض حقوق متهم در احضار و دستگیری ها           44

حقوق متهم در حین بازجویی وتحقیق   45

مجازات نقض حقوق متهم در حین بازجویی وتحقیق          45

حقوق متهم هنگام تحت نظربودن و بازداشت      48

مجازات نقض حقوق متهم هنگام تحت نظر بودن و بازداشت 48

انواع بدرقه متهم، تهدیدهای هنگام بدرقه و حقوق متهم در این خصوص          49

الف - انواع بدرقه    49

ب- تهدیدها هنگام بدرقه متهم           49

ج - حقوق متهم هنگام بدرقه 50

توانمند سازی        51

توانمند سازی به مثابه یک مفهوم انگیزشی       52

اهمیت و ضرورت توانمندسازی            54

علل گرایش سازمان ها به توانمند سازی          55

مهمترین محرک های درونی توانمند سازی         55

مهمترین محرک های بیرونی توانمند سازی        57

رویکرد های توانمند سازی     58

رویکرد مکانیکی      58

جداول رویکرد های توانمند سازی کارکنان          59

موانع  توانمند سازی کارکنان  60

موانع ساختاری      60

موانع رفتاری         60

موانع محیطی        61

ابعاد توانمند سازی 61

پیامدهای توانمند سازی       62

الف: پیامد های نگرشی       62

ب:پیامد های رفتاری           63

شایستگی رهبران توانمندسازی         65

راهبرد های توانمندسازی      65

در یک کلام توانمندسازی فرایندی است که در آن 65

سوابق پژوهشی   66

عناوین سایر پایان نامه های نزدیک به موضوع پژوهش        68

چارچوب نظری       69

الف – مدل مفهومی           69

ب- مدل تحلیلی ( عملیاتی ) 70

خلاصه فصل دوم    71

فصل سوم روش تحقیق  72

مقدمه    73

نوع پژوهش          73

روش پژوهش        73

جامعه آماری         73

معرفی جامعه نمونه            73

قلمرو زمانی و مکانی پژوهش            73

روایی (اعتبار) ابزار سنجش   74

پایایی(قابلیت اعتماد) ابزار سنجش     74

روش تحلیل داده ها            75

الف- استنادی       75

ب- تحلیلی           75

ج- استنباطی        75

خلاصه فصل سوم  76

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها           77

مقدمه    78

تجزیه و تحلیل موضوع های تحقیق       78

تعریف لغوی مجرم   78

تعریف اصطلاحی مجرم        78

عناصر تشکیل دهنده جرم    80

1- عنصر مادی جرم 80

2-عنصر قانونی      81

3-عنصر معنوی جرم 81

ضابطین و وظایف آنان          81

وظایف ضابطین عام 81

محدودیت های ضابطین        82

الف) محدویت های دائمی    82

ب- محدودیت های موقتی     84

1 - مردم (جامعه)  85

2 - سلسله مراتب 85

3- مقام قضایی     85

4- متهم  87

خلاصه فصل چهارم 88

فصل پنجم نتایج و پیشنهادها       89

مقدمه    90

پاسخ به سوالات تحقیق       90

سوال اصلی         90

1- مشخص بودن اهداف، مسئولیت ها و اختیارات در سازمان          90

2- غنی سازی مشاغل و ارتقای شغلی کارکنان  90

3- روحیات و تعلق سازمانی  91

توجه به آثار و نتایج مثبت کار  92

آثار خستگی ناپذیری، جدیت و پشتکار  92

4- اعتماد، صمیمیت و صداقت            93

5-تشخیص و قدردانی          94

6-مشارکت و کارگروهی       94

7- ارتباطات          95

8- محیط کاری        96

9- بهینه سازی فرایندها و روشهای کاری           96

10- اطلاعات، دانش و مهارت شغلی   96

سوالات فرعی       98

1- اصولا متهمین در حقوق موضوعه ایران دارای چه حق و امتیازی هستند؟      98

تکالیف ضابطین در مرحله دستگیری و بازجویی متهم         98

جرایم مشهود       98

وظایف و تکالیف ماموران پلیس در جرایم مشهود  99

جرایم غیر مشهود  100

بازجویی  101

عمل وفق قانون     101

حقوق متهم در مرحله رسیدگی در دادگاه         101

عدم مدخله درحریم خصوصی افراد      102

رعایت قانونی بودن توقیف     102

ممنوعیت اقرار اجباری          103

2- چرا باید برای متهمین حقوقی قائل شویم؟     104

3- نقض حقوق متهمین توسط ضابطین چه مجازات های قانونی را در پی خواهد داشت؟  105

4- نقش و وظایف ضابطین در مقام ضابط دادگستری و وظایف سازمانی چگونه قابل تبیین است؟    105

5- توانمند نمودن ضابطان چه فوایدی برای سازمان و ضابطین دارد؟    106

فواید توانمند سازی 106

سطوح توانمندسازی            106

1 – توانمندسازی سازمانی   106

1/1 -اصلاح ساختار و سازمان            107

2/1 –کمبود امکانات و تجهیزات          108

3/1 -تحت نظرگاههای کوپ   108

2- توانمندسازی فردی         110

1/2-  مهارتهای حل مسئله  110

اهم موضوعات آموزشی       110

2/2 - مهارتهای پشتیبانی و تجهیز منابع           112

محدودیت های تحقیق         112

پیشنهادها           113

1- تاسیس دانشکده حقوق در دانشگاه علوم انتظامی امین ناجا      113

2- ایجاد و راه اندازی دادسرای مجازی در سامانه 114

3- تدوین قانون مسئولیت بزه دیده در وقوع جرایم 114

4- تقسیم بندی متهمین بر اساس نوع اتهام (برای نگهداری و بدرقه) 115

خلاصه فصل پنجم  117

فهرست منابع       118

منابع فارسی        118

منابع لاتین           121