پایان نامه حق برخورداری متهم از وکیل مدافع در مرحله تحقیقات مقدماتی با تأکید بر قانون

توضیحات:

پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق با عنوان : حق برخورداری متهم از وکیل مدافع در مرحله تحقیقات مقدماتی با تأکید بر قانون آیین دادرسی کیفری جدید

نکته: این پایان نامه بصورت انحصاری فقط در این وبسایت به فروش می رسد.

چکیده:

طرح اتهام،متهم را وارد فرایندی می‌کند که حقوق و الزاماتی خاص بر آن‌ مترتب است.حق برخورداری از دادرسی عادلانه امری است که تقریباً در تمام اسناد حقوق بشری چه در سطح جهانی و چه در سطح منطقه‌ای شناسایی‌ شده است. الزامات حاکم بر این فرایند ایجاب می‌کند که دست‌اندرکاران‌ نظام عدالت کیفری از اتخاذ تصمیمهای محدودکننده احتراز نمایند.بنابراین‌ ضروری است تمام امکانات را در اختیار متهم قرار دهند تا وی بتواند از خود دفاع کرده،بی‌گناهی‌اش را ثابت کند و یا حداقل از محکومیت بیش از استحقاقش جلوگیری نماید.نهادهای واکنش اجتماعی بالاخص نظام عدالت‌ کیفری بدون رعایت این حقوق و الزامات،در مسیر اجرای عدالت گام‌ بر نداشته‌اند.از جمله حقوقی که متهم در فرایند رسیدگی از آن بهره می‌برد، حق برخورداری از معاضدت وکیل مدافع در کلیه مراحل رسیدگی از جمله :‌ مرحله تحقیقات مقدماتی است . در این نوشتار با تکیه بر معیارهای دادرسی عادلانه و اسناد مهم حقوق‌ بشری ، رویکرد قانونگذار ایران در خصوص حق برخورداری متهم ازمعاضدت‌ وکیل مدافع در مرحله تحقیقات مقدماتی ، بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری جدید مورد ارزیابی قرارگرفته است.

مقدمه:

 1-1- بيان مسأله

تضمین حقوق متهم در قانون اساسی و قوانین عادی و نیز در اندیشه های جدید که الهام بخش صادرکنندگان اعلامیه های جهانی حقوق بشر  و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی است مورد نظر قرار گرفته است.

حق دفاع متــهم نیز عبارت است از مــجموع تضمینات قانونی و قضـایی که در سطح مــلی و منطقه ای و بین المللی، برای افرادی که در مظان اتهام ارتکاب بزه قرار می گیرند و در سراسر یک رسیدگی کیفری و با هدف اتخاذ تصمیمی عادلانه به دور از اشتباهات قضایی منظور گردیده است (آشوری، 1376: 144).

امروزه حق دفاع، جنبه بشری و جهانی دارد و هر انسانی، قطع نظر از خصوصیات ملی و  نژادی و زبانی و مذهبی، باید از آن برخوردار شود. طبق بند اول ماده یازدهم اعلامیه جهانی حقوق بشر "هر کس به بزه کاری متهم شود، بی گناه محسوب خواهد شد تا وقتی که در جریان یک دادرسی  عادلانه عمومی که در آن کلیه تضمین های لازم برای دفاع از او تأمین شده باشد، تقصیر او قانونا محرز گردد."

بر این اساس انسان دارای کرامت ذاتی است و به موجب این ویژگی، به صرف انسان بودن دارای حقوق غیر قابل سلب است که ویژگی هایی از قبیل جنس، رنگ، عقیده و ملیت در بهره مندی از آنها دخالتی ندارد. شناسایی حقوق متهم توسط دولت ها و به کارگیری مکانیزم های حقوقی برای حمایت از آن، لازم ولی به تنهایی کافی به مقصود نمی باشد؛ جنبه های حقوقی موضوع یک حنبه قضیه است و بعد مهم تر جنبه های فردی و اجتماعی آن است. به این معنا که تأمین حقوق انسانی و آزادی های مشروع وی، شرایط و لوازم متناسب خود را دارد. حق برخورداری از وکیل مدافع در مراحل تحقیقات مقدماتی از مهمترین حقوق شناخته شده برای متهم است. طبق نظر برخي از علماي حقوق تحقيقات مقدماتي مرحله اي است كه در آن يك  نفر قاضي كه او را مستنطق، بازپرس يا قاضي تحقيق مي گويند وارد عمل مي شود و سه دسته عمل قضايي به شرح ذيل انجام مي دهد: الف) جمع آوري دلايل له و عليه متهم، ب) جلوگيري از فرار يا مخفي شدن متهم، ج) اظهار نظر در خصوص مجرمانه بودن عمل انتسابي و وجود يا فقـدان دلايل كافي عليه متهم (آخوندی، 1381: 46-45 ).  بدين ترتيب اگر مرحلة تحقيقات مقدماتي به مرحلة انجام مراحل فوق اطلاق شود، بايد ديد متهم در اين مرحله تا چه حد از حق داشتن وكيل برخوردار است.

فهرست مطالب:

فصل اول : کلیات تحقیق

1-1- بيان مسأله    2

1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقيق      3

1-3- پیشینه تحقیق            4

1-4- اهداف مشخص تحقيق  6

1-4-1- اهداف کلی 6

1-4-2- اهداف ویژه 6

1-5- سؤالات تحقیق           6

1-5-1- سؤال اصلی            6

1-5-2- سؤالات فرعی         6

1-6- فرضيه‏هاي تحقیق       7

1-6-1- فرضیه اصلی           7

1-6-2- فرضیه های فرعی    7

1-7- تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی تخصصی    8

1-7-1- متهم         8

1-7-2- وکیل مدافع 8

1-7-3- تحقیقات مقدماتی     8

1-7-4- آیین دادرسی کیفری 9

1-8- روش شناسی تحقیق   9

فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

2-1- مبانی و مفاهیم وکالت  11

2-1-1- مفهوم لغوی وکالت    11

2-1-2- مفهوم اصطلاحی وکالت          11

2-1-3- مفهوم قانونی وکالت  11

2-1-4- انواع وکالت در دادگاه ها و دادسراها      11

2-2- مفاهیم ومبانی نظری تحقیقات مقدماتی در آیین دادرسی کیفری          14

2-2-1- مفهوم لغوی تحقیقات مقدماتی 14

2-2-2- مفهوم اصطلاحی تحقیقات مقدماتی       15

2-2-3- مفهوم قانونی تحقیقات مقدماتی           15

2-3- اهمیت تحقیقات مقدماتی          16

2-4- حقوق و تضمینات متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی  17

2-4-1- منع اعمال شکنجه برای اخذ اقرار، شهادت و سوگند           17

2-4-2- حق سکوت متهم      19

2-4-3- منع سؤالات تلقینی   20

2-4-4- منع اغفال متهم       21

2-4-5- اخذ آخرین دفاع متهم 22

2-4-6- حق استفاده از وکیل 23

2-5- مبانی حق استفاده متهم از وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی 23

2-5-1- تضمین دادرسی عادلانه          23

2-5-1-1- اصل برائت            24

2-5-1-2- اصل تضمين حق دفاع متهم  26

2-5-1-3- اصل تساوي سلاحها          26

2-5-1-4-  اصل برابري افراد در برابر قانون و مراجع قضايي   27

2-6- جلوگيري از اشتباهات قضايي در فرآيند دادرسي كيفري          28

فصل سوم : بررسی حق برخورداری متهم از وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در موازین حقوق بشری و حقوق بین الملل

3-1- حق برخورداری از  وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در موازین حقوق بشر و حقوق بین الملل            31

3-2- حقوق متهم در اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی (I.C.C)   34

3-3- مفهوم و دامنه حق برخورداری از وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در موازین حقوق بشر و حقوق بین الملل       35

3-4- اقتضائات حق داشتن وکیل در تحقیقات مقدماتی در دیوان بین المللی و موازین حقوق بشر    38

3-4-1- حق انتخاب وکیل یا بهره مندی از وکیل دلخواه       38

3-4-2- حق بهره‏مندی از خدمات وکیل بطور رایگان           39

3-4-3- حق بهره‏مندی از مشاور حقوقی با تجربه،ذیصلاح و پایبند به دفاع‏ مؤثر  39

3-4-4- ضرورت جلوگیری از هرگونه تعرض یا بی‏احترامی به وکیل      40

3-5- آثار عدم رعایت حق داشتن‏ وکیل یا مشاور حقوقی در تحقیقات مقدماتی 40

3-6- برخی از تحولات جدید در اسناد و رویه‏های بین‏المللی‏ مربوط به حق بهره‏مندی از وکیل در تحقیقات مقدماتی      41

فصل چهارم: حق برخورداری متهم از وکیل مدافع در مرحله تحقیقات مقدماتی در حقوق ایران

4-1- حق برخورداری متهم از وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی قبل از قانون آیین دادرسی کیفری جدید      45

4-2-  حق برخورداری متهم از وکیل در آیین دادرسی کیفری جدید مصوب(1392)          47

4-2-1- حق دفاع و حقوق متهم          47

4-2-2- حق حضور وکیل و ملاقات با متهم          47

4-2-3- لزوم تفهیم مکتوب و مستند حقوق متهم  48

4-2-4- حق حضور و دخالت وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی         48

4-2-5- تضمین سلب حق دفاع قانونی وکیل مدافع           50

4-3- مطالعه پرونده و قرار عدم دسترسی به مدارک پرونده 53

4-4- الزام بازپرس به رسیدگی به جهات و دلائل جدید ابرازی از سوی متهم یا وکیل وی و آخرین دفاع         54

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه گیری    56

5-2- پیشنهادات    59

منابع (کتب)         60

منابع (پایان نامه)   62

منابع (مستند)      62

منابع (انگلیسی)   63