تحقیق اصطلاحات اقتصادي از نظر اسلام

تحقیق اصطلاحات اقتصادي از نظر اسلام در 68 صفحه فایل ورد قابل ویرایش

قسمتی از متن و فهرست

فهرست

واژة اصلاحات 
واژة اصلاحات اقتصادی
انحراف‌ها و عرصه‌های اصلاحات اقتصادی امام علی ‍(ع)  
انحراف در بینش‌ها   
اصلاحات علوی   
الف. موعظه و برحذر داشتن مردم از خلاف   
ب. ارائه الگوی عملی به مردم 
ج. نظارت بر بازار و مجازات متخلفان 
انحراف در رفتار خلفا و کارگزاران   
الف. حکومت دنیا پرستان و توزیع ناعادلانه مناصب  
ب. توزیع ناعادلانة بیت‌المال  
ج. نگهداری بیت المال تا پایان سال   
اصلاحات علوی   
الف. عزل کارگزاران ناصالح و انتخاب عمال صالح   
ب. مراقبت‌ از کارگزاران و تنبیه خطاکار  
ج. استردادبیت المال
د. تقسیم بیت المال به طور مساوی 
ه. تعجیل در تقسیم بیت المال 
موانع اصلاحات علوی  
نتیجه‌گیری
مراجع  

واژة اصلاحات :

اصلاح در لغت عرب ضد افساد شمرده و اصلاح شي‌ء بعد از آن افساد آن را به اقامه و برپاداشتن آن معنا كرده‌اند. در فرهنگ‌نامه‌ سياسي و اقتصادي و نيز در لغت‌نامة دهخدا، اصلاحات به مجموعة تغييرهايي گفته‌ مي‌شود كه در جهت بهبود اوضاع اجتماعي، در چارچوب نظام تثبيت شده انجام مي‌گيرد.

در قرآن كريم، واژة اصلاح و افساد و مشتقات اين دو مكرر به كاررفته است. در اصطلاح قرآني، اصطلاحات اجتماعي به كوشش براي تحقق آموزه‌ها و دستورهاي اجتماعي اسلام اطلاق مي‌شود و مصلح به كسي گفته مي‌شود كه در راه تحقق شريعت الهي بكوشد؛ از اين رو، پامبران در قرآن مصلح ناميده شده‌اند. در مقابل، مفسد به كسي گفته مي‌شود كه از تحقق آموزه‌ها و احكام الهي جلوگيري كند. علامة طباطبايي در ذيل آية 205 سورة بقره: و اذا تولي سعي في الارض ليفسدفيها؛ «و چون برگردد (يا رياستي يابد) بكوشد تا در زمين فساد كند» - كه درباره منافقان وارد شده – مي‌نويسد:

مقصود از فساد، فساد در تشريع است؛ زيرا خداوند آن چه را در دين وجود دارد، براي اصلاح اعمال بندگان تشريع كرده است تا در نتيجه آن، اخلاق و ملكات نفوس آنان را اصلاح كند و به سبب آن، جان انسان و جامعة بشي اصلاح شود و انسان‌ها به سعادت در دنيا و آخرت دست يابند.

بر اين اساس، اصطلاحات در قرآن نيز به معناي تغيير در جهت بهبود اوضاع اجتماعي است؛ با اين تفاوت كه از ديدگاه قرآن، بهبود وقتي پديد مي‌آيد كه احكام خداوندا اجرا شود.

حضرت امير (ع) نيز واژة اصلاح و مشتقاتش آن را...

واژة اصلاحات اقتصادي:

امروزه واژة اصلاحات اقتصادي در دومعنا به كار مي‌رود: 1. مجموعة اقدام‌هايي كه براي آزاد‌سازي اقتصاد و خصوص سازي و كم كردن دامنة دخالت‌هاي دولت در اقتصاد صورت مي‌پذيرد؛ 2. مجموعة اقدام‌هايي كه براي رفع مشكلات اقتصادي چون تورم، بيكاري، كمبود سرمايه‌گذاري و توزيع نابرابر درآمد و مانند آن انجام مي‌شود.

همان گونه كه پيش‌تر گفتيم، حضرت امير (ع) واژة اصلاحات اقتصادي را به كار نبرده است؛ ولي براساس آن‌چه دربارة اصلاحات از ديگاه وي بيان كرديم، مي‌توان گفت: اصلاحات اقتصادي از ديدگاه امام، به معناي احياي دوبارة آموزهاي اسلام و مبارزه با بدعت‌‌ها و انحراف‌ها و حوزة اقتصاد است. اصلاحات اقتصادي و مفهوم پيشين با اصلاحات اقتصادي در عصر ما رابطه‌اي تنگاتنگ و در عين حال پنهان دارد؛ از اين رو، نيازمند توضيح است. اصلاحات اقتصادي به مفهوم «مجموعة اقدام‌ها براي بهبود اوضاع اقتصادي و رفع مشكلات چون تورم، بيكاري ناعادلانة ثروت و درآمد»، با اصلاحات اقتصادي به مفهوم «احياي دوبارة آموزه‌ها و دستورهاي اسلام در حوزة اقتصاد» به يك شرط مترادف مي‌شوند و...

اصلاحات علوي

الف. موعظه و برحذر داشتن مردم از خلاف

امير مؤمنان (ع) براي برخورد با انحراف‌هاي مزبور و اصلاح آن‌ها ذيل را انجام داد:

الف. در خطبه‌ها و سخنان فراواني، مردم را به رعايت احكام و قوانين الهي، انفاق مال، دستگيري از فقيران، پرهيز از انباشت مال و رباخواري دعوت كرده‌ است. براي نمونه، بخش هايي از سخنان حضرت  را نقل مي‌كنيم:

خداوند با دلايل واضح خود براي شما جاي عذر باقي نگذاشته و حجت را بر شما تمام كرده است و برايتان بيان فرموده كه چه كارهايي را خوش دارد و چه كارهايي را خوش ندارد تا از آن‌چه خوش دارد، پيروي نكنيد و از آن‌چه ناخوش دارد، اعراض نماييد …

بدانيد كه بندگان خدا كه مؤمن حلال مي‌شمارد در اين سال، چيزي را كه در نخستين سال حلال مي‌شمرد و حرام مي‌داند در اين سال، چيزي راكه در نخستين سال حرام مي‌دانست. بدعت‌هايي كه مردم در دين نهاده‌اند، حرامي را برشما حلال نمي‌كند؛ بلكه حلال همان است كه خدا حلال كرده و...