طرح توجیهی قانون تجارت الکترونیکی

توضیحات:

طرح توجیهی قانون تجارت الکترونیکی

چکیده:

فناوری اطلاعات با پیشرفت‏های اخیر خود جامعه ای مجازی با آثار کاملاً واقعی به وجود آورده که تاثیر زیادی بر زندگی انسان‏ها داشته است. جامعه ای با قواعد مشترک که نوعی یکسانی یا به عبارتی همگرایی در مسائل و قواعد مبتلابه را موجب شده است. بی جهت نیست که نویسندگان مایلند پیشرفت های اخیر را با آغاز عصر صنعت (فناوری اطلاعات) و خطوط راه آهن (فناوری تبادل اطلاعات) مقایسه کنند چون آثار و تبعات اختراعات جدید کمتر از ماشین بخار و راه آهن نیست.

برخورداری شئونات جامعه متاثر از فناوری اطلاعاتی پیشرفته تنها بسنده به امور بهداشتی، حمل و نقل، تبادل اطلاعات علمی، سیستم‏های اداری و ... نبوده بلکه اقتصاد و تجارت را تحت‏الشعاع قرار داده و نحوه تجارت جدیدی را به وجود آورده که از تجارت مرسوم فاصله گرفته است.

 این فاصله ظهور در نوع عملیات تجاری، قواعد حاکم، موسسات لازم و فراگردها دارد. اگر تجارت مرسوم وابسته و مبتنی بر کاغذ است, تجارت الکترونیکی مبتنی بر اطلاعات و جریان اطلاعات است. برقراری یک روش الکترونیکی تجارت کارآمد با همه قابلیت‏ها و توانایی هایش مستلزم وجود قوانین متعدد است. جدای از قواعد مورد نیاز باید گفت تجارت الکترونیکی در عرصه حقوقی (غیرکیفری) مسائل و تنش‏هایی را موجب شده که بدوی‏ترین نکات و مسائل ناظر به حقوق مدنی (ادله، قراردادها، مسئولیت‏ مدنی و ...) است.

به تبع حقوق بین‏الملل خصوصی نیز در زمینه قراردادها، اسناد، اختلافات و ... با حضور عنصر خارجی در قضیه تنش‏هایی را مواجه شده است. از جمله مباحث حریم خصوصی یا حمایت از داده‏هاست که نیازمند حمایتی خاص در امر تجارت الکترونیکی است حمایت از مصرف‏کننده عرصه دیگر حقوقی ا ست که با تنش مواجه شده به خصوص از آنجا که در کشور ما قواعد بدوی و غیردیجیتال را نیز دارا نیست تا بتوان با تسری آنها به محیط دیجیتال به حمایت از مصرف‏کننده در این عرصه اخیر پرداخت. تبعاً   آیین دادرسی (غیرکیفری) برای رسیدگی به پرونده‏ها و مشکلات پیش آمده، ادله اثبات مورد نیاز و چگونگی قواعد آن در این عرصه جدید، سیستم‏های پرداخت و مسائل حقوقی آن و به عبارت بهتر ابعاد حقوقی بانکداری الکترونیکی، ابعاد حقوقی کارت‏های اعتباری، حقوق رقابت و ... همه از عرصه‏های حقوقی (غیرکیفری) است که در قبال تجارت الکترونیکی نیازمند تبیین و تشریح وضعیت جدیدند. البته حقوق مالکیت فکری، قواعد مالی و گمرکی را نیز باید به فهرست بالا افزود (ر.ک: گزارش توجیهی لایحه قانون تجارت الکترونیکی، ص 1 تا 3, موسسه مطالعات و پژوهش‏های بازرگانی.)

فهرست مطالب:

(1) گزارش توجیهی

 (الف) تجارت الکترونیکی و تجربیات بین المللی

1) واقعیت

2) رویکردهای مختلف قانون گذاری در جهان

2-1- رویکرد  دستوری یا تجویزی -

2-2- رویکرد دوگانه

2-3- رویکرد «حداقلی

3) آثار و فروض قانونی

3-1- اثر حقوقی

3-2- فرض قانونی

4) تشکیلات دفاتر خدمات الکترونیکی (دفاتر خدمات الکترونیکی) صدور جواز و اعطای اعتبار به دفاتر الکترونیکی    4-1- مسئولیت

4-1-1 - زمینه

4-1-2- رویکرد کشورها

5) سیستم های بسته و استقلال طرفین

5-1- رشد معتنابه سیستم های بسته -

5-2- عواملی که بر روی سیستم های بسته اثر می گذارد-

6) شناسایی بین المللی

6-1- اقدامات بین المللی

6-1-1 دستورالعمل اتحادیه اروپا

6-1-2- آنسیترال

6-1-3- کنوانسیون بین المللی

6-1-4- OECD

6-1-5- سایر سازمان های بین المللی

7) قانون تجارت الکترونیکی جمهوری اسلامی ایران و رویکرد حقوقی برای تدوین قوانین مکمل ---

7-1- حمایت از مصرف کننده

7-2- حمایت از داده/حریم خصوصی

7-2-1- حمایت از داده

7-2-2- فعالیت های بین المللی

7-2-3- شورای اروپا

7-2-4- OECD

7-2-5- سازمان ملل

7-2-6- کمیسیون جوامع اروپایی

7-2-7-  گردش فرامرزی داده

7-3- حمایت از حقوق مالکیت های فکری (حق مولف، اسرار تجاری و علایم صنعتی)--

(ب) ابعاد جزایی

1) جرایم کلاسیک در حقوق تجارت

2) جرایم جدید

2-1- کلاه برداری کامپیوتری خاص

2-2- جعل خاص

2-3- نقض حریم خصوصی (جرایم مربوط به حمایت از داده‏ها

2-4- نقض حق تالیف

2-5- نقض حقوق مصرف‏کننده

2-6 نقض حقوق رقابت

(ج) اقدامات آتی قانون گذار

بخش اول – حقوقی

اقدامات فوری

1- آیین نامه ها

2- قانون تشکیلات  دفاتر خدمات  الکترونیکی

اقدامات ضروری

1- پرداخت های الکترونیکی، قوانین گمرکی و مسایل مالی و مالیاتی

2- تدوین قوانین اصلی

3- آیین دادرسی در فضای سیبرنتیک

بخش دوم - جزایی

مسائل جزایی مورد بحث در مراحل بعدی پروژه

1- مسئولیت کیفری در جرایم تجارت الکترونیکی

2- جرایم دیگر

3- تنش‏های   آیین دادرسی کیفری در رابطه با جرایم تجارت الکترونیکی

4- تنش‏های حقوق جزای بین‏الملل در رابطه با جرایم تجارت الکترونیکی

الف ـ مقدمه

ب ـ بررسی مشکل در حالت کلاسیک

ج ـ بررسی مشکل در فضای تجارت الکترونیکی

ضمایم

ضمیمه 1

کلاه برداری کامپیوتری

تعریف کلاه برداری کامپیوتری

مجازات کلاه برداری

مجازات کلاه بردری کامپیوتری

الف- سوء استفاده های کامپیوتری

ب- سوء استفاده های کامپیوتری کلاسیک

ج- سوء استفاده در صندوق های پرداخت

د- سوء استفاده از خطوط تلفنی

پدیده جرم کامپیوتری

الف – جرایم اقتصادی مرتبط با کامپیوتر

ب _ روش های سوء استفاده

ج _ مرتکبین

د- قوانین کلاه برداری کامپیوتری

ه- جمع بندی و پیشنهاد متن قانون

و- تحول مصادیق

ضمیمه 2

جعل کامپیوتری

1- مقدمه

2- طرح بحث

3- تاریخچه

4- تعریف

5- منبع شناسی

6- جمع بندی و پیشنهاد

ضمیمه 3

اصلاح قانون مدنی فرانسه راجع به ادله الکترونیکی و مصوبه امضای الکترونیکی فرانسه

ماده 1316 قانون مدنی

طرح مصوبه : متن

بخش 1ـ شرایط راجع به وسایل و روش های ایجاد امضای الکترونیکی

بخش 2ـ شرایط راجع به گواهی ها و ارائه دهندگان خدمات گواهی الکترونیکی

بخش 3ـ کنترل مراجع گواهی الکترونیکی

بخش 4ـ تایید مراجع گواهی الکترونیکی

شرح قانون امضای الکترونیکی فرانسه 13 مارس 2000

آزادی گردش در بازار داخلی

اختیارات کمیسیون

رژیم حقوقی مراجع خدمات گواهی

سیستم تایید اختیاری

مسئولیت‏ها

شروط معاف‏کننده (معاذیر قراردادی و یا شروط رافع مسئولیت) یا محدودکننده مسئولیت

ضمیمه 4

قانون تجارت الکترونیکی در کشورهای مختلف جهان تا سال 2000

ضمیمه 5

عبارات قانونی و استانداردهای آن در قانون تجارت الکترونیکی ایران

ضمیمه 6

فرمت X509v3

(2) پیش نویس قانون تجارت الکترونیکی

پیشنویس قانون تجارت الکترونیکی

باب اول - مقررات عمومی -مبحث اول - درکلیات

فصل اول: قلمرو و شمول قانون - ماده 1

فصل دوم – تعاریف – ماده 2

فصل سوم – تفسیر قانون – مواد 3 و 4

فصل چهارم – اعتبار قراردادهای خصوصی – ماده 5

مبحث دوم - در احکام »داده

فصل پنجم – نوشته، امضا، اصل – مواد 6 الی 11

مبحث سوم - »داده« مطمئن

فصل ششم - امضای الکترونیکی مطمئن – ماده 12

فصل هفتم - ثبت یا سوابق الکترونیکی مطمئن – ماده 13-

فصل هشتم - آثار ثبت و سوابق و امضای الکترونیکی مطمئن – مواد 14 الی 16

فصل نهم – پذیرش و ارزش اثباتی »داده« - مواد 17 الی 21

فصل دهم – اعتبار قانونی ارجاع »داده« - ماده 22

مبحث چهارم - مبادله »داده

فصل یازدهم – عقد و اراده طرفین – مواد 23 و 24

فصل دوازدهم – انتساب »داده« - مواد 25 الی 29

فصل سیزدهم –  تصدیق دریافت – مواد 30 الی 35

فصل چهاردهم -زمان و مکان ارسال و دریافت »داده« - مواد 36 الی 40

باب دوم

دفاتر خدمات الکترونیکی

مبحث اول - کلیات

فصل اول – دفتر خدمات الکترونیکی – مواد 41 الی 48

مبحث دوم – دفتردار کل

فصل دوم - دفتردار کل – مواد 49 الی 57

فصل سوم – اختیارات دفتردار کل – مواد 58 الی 63

مبحث سوم - وظایف

فصل چهارم - وظایف دفتر خدمات الکترونیکی - مواد 64 و 65

فصل پنجم - وظایف امضاءکننده – ماده 66

فصل ششم - وظایف اطراف اعتمادکننده – ماده 67

مبحث چهارم - دفتر خدمات الکترونیکی خارجی

فصل هفتم - شناسایی دفاتر خدمات الکترونیکی خارجی مواد 68 الی 75

باب سوم

در قواعد مختلف

مبحث اول - حمایت های انحصاری در بستر مبادلات الکترونیکی

فصل اول - حمایت از مصرف کننده و تبلیغات - مواد 76 الی 101

فصل دوم – حمایت از حق مولف در بستر مبادلات الکترونیکی – مواد 102 الی 104

مبحث دوم - حفاظت از »داده« در بستر مبادلات الکترونیکی

فصل سوم – حمایت از »داده«های شخصی (حریم خصوصی) – مواد 105 الی 107

فصل چهارم – حمایت از اسرار تجاری – مواد 108 و 109

فصل پنجم – حمایت از علایم تجاری – مواد 110 و 111

باب چهارم

جرایم و مجازات ها

مبحث اول – کلاه برداری کامپیوتری – ماده 112

مبحث دوم – جعل کامپیوتری – ماده 113

مبحث سوم – نقض حقوق مصرف کننده و تبلیغات در بستر مبادلات الکترونیکی – مواد 114 و 1151

مبحث چهارم – نقض حق مولف  - ماده 116

مبحث پنجم – نقض حمایت از داده های شخصی/حریم خصوصی – مواد 117 الی 121

مبحث ششم – نقض اسرار تجاری و علایم تجاری – مواد 122 و 123

باب پنجم

جبران خسارت – ماده 124

باب ششم

متفرقه – مواد 125 الی 134

(3) شرح مواد قانونی

(4) منابع