بررسی قدرت خرید درآمد های نفتی ایران

توضیحات:

پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی با عنوان: بررسی قدرت خرید درآمد های نفتی ایران در 113 صفحه همراه با نمودار و شکل و محاسبات

نکته: این پایان نامه بصورت انحصاری فقط در این وبسایت به فروش می رسد.

چکیده:

      همواره مبحث قدرت خرید درآمدهای نفتی ,یکی از چالش های جدی کشورهای صادرکننده نفت بوده است .در این پایان نامه ,به مباحثی همچون میزان وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی , قدرت خرید  , رابطه مبادله ویژه  و رابطه مبادله درآمدی  و محاسبه قیمت واقعی نفت ایران از طریق فرمول وزنی نمایی  می پردازیم .دوره مطالعه از سال 1376 تا 1391 می باشد .در خصوص قیمت واقعی نفت دو متغیر نرخ تورم و نرخ مبادله ارز 32 کشور منتخب که در مجموع سهم بیش از 70 % از واردات به کشور را دارند ,بر اساس شاخص هندسی موزون مورد تحلیل قرار گرفت طی این مدت درآمدی که نصیب کشور شده است  808 میلیارددلار به قیمت اسمی و  627 میلیارد دلار به قیمت سال 1376 می باشد .دراین مدت حدود 181  میلیارد دلار به دلیل نوسانات ارزش دلار و تورم وارداتی ,درآمدها کاهش ارزش داشته است. به عبارت دیگر درآمدهای نفتی حدود 77 % قیمت اسمی آن می باشد .بررسی ها حاکی از این است که در مجموع نوسانات نرخ مبادله ارزها تاثیر منفی بر درآمدها نداشته است ولی تغییرات نرخ تورم منجر به کاهش قدرت خرید در دوره مذکور گردیده است. در پایان استفاده از سبد ارزی مناسب برای معاملات ودر صورت امکان تغییر الگوی تجاری به کشورهای با تورم پایین وتبدیل قسمتی از درآمدها به طلا و یا اوراق بدون ریسک پیشنهاد می شود .

مقدمه:

1-1-       مقدمه :

      ایران یکی از غنی ترین کشورهای نفت خیز جهان است. براساس آخرین مطالعات انجام شده برروی مخازن نفتی ایران , حجم ذخایر نفت قابل استحصال در حدود 157 میلیارد بشکه می باشد . یکی از اساسی ترین مسائل کشورهای نفت خیز ,عدم دستیابی به درآمد واقعی نفت می باشد. آنها در برابر فروش نفت که سرمایه ای تمام شدنی است , بهایی دریافت می کنند که به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست. واقعیت آنست که بخش نفت در اقتصاد نقش اصلی را ایفا می کند و به نظر میرسد که در آینده نیز این بخش همچنان از نقش قابل توجهی برخوردار باشد. اقتصاد ملی ایران به شدت وابسته به صادرات نفت خام است و آسیب پذیری اقتصاد ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داده است . مالکیت منابع نفت و گاز ایران و همچنین کلیه منابع مربوط وابسته آن ,متعلق به دولت است. لذا,درآمد حاصل از صادرات نفت و قدرت خرید آنها به عنوان تامین کننده بخش بزرگی از بودجه های عمومی دولت محسوب می شود. هرگونه تغییر غیر منتظره درآمدهای نفتی یا قدرت خرید آنها می تواند ,منجر به بحران و عدم تعادل های اقتصادی گردد. بنابراین جهت جلوگیری از بروز بحران های اقتصادی و طراحی سیاست های صحیح اقتصادی و طراحی سیاست های مناسب به منظور حفظ تعادل و ثبات اقتصادی ,بررسی اثرات تغییر در درآمد های نفتی یا تغییر در قدرت خرید درآمدهای نفتی بر روی متغیرهای کلان اقتصادی ایران بسیار ضروری می باشد.

      زمانی که ارزش پول یک کشور در برابر سایر پول ها به یکباره کاهش می یابد , دارندگان آن (اعم  از سرمایه داران خصوصی , بانک های مرکزی و تجاری و ...) با کاهش قدرت خرید مواجه می شوند و در مقابل دارندگان ارز های دیگر , قدرت خرید بیشتری را دارا می شوند. با این اوصاف برای اقتصاد های تک محصولی که کالای صادراتی خود را با یک ارز مشخص قیمت گذاری و مبادله می کنند ,کاهش ارزش آن ارز بخصوص در برابرسایر ارز های معتبر  دنیا زیان بار است ودرآمد های ارزی حاصل از ارزش فروش محصولی که بزرگترین منبع درآمد کشور را تشکیل می دهد,کاهش ارزش دلار در مقابل سایر ارزها (گاهی حتی علیرغم افزایش قابل توجه قیمت ) موجب افت درآمد حقیقی این گروه از کشورها می شود .

فهرست مطالب:

فصل اول           1

(مقدمه)  1

1-1-       مقدمه    2

1-2-       ضرورت بررسی مبحث          3

1-3-       فرضیه :   3

1-4-       روش تحقیق         3

1-5-       تعاريف، اصول و مباني نظري: 4

1-3-1- مبانی نظری            6

قیمت های نفت خام در کشورهای خریدار با پولهای متفاوت:          16

مدل تجزیه تحلیل ریاضی برای قیمت های نفت و نرخ های مبادله ارز 19

1-4-       جمع بندی  :        21

فصل دوم           22

(پیشینه تحقیق)    22

2-1-       زمینه تحقیق         23

2-2-       بررسی دبیرخانه اوپک         24

تغییرات ارزش ارز و تورم ,و تاثیر آنها بر قدرت خرید نفت       24

2-2-1.    ملاحظات اوپک برای حفظ ارزش واقعی یا قدرت خرید نفت خام        25

2-2-2.    توافق ژنو 1           26

2-2-3.    توافق ژنو 2           26

2-2-4.    شاخص بندی و کاربرد SDR   26

2-3-       (معماریان1371)    27

2-4-       تحقیقات آقای حسن تاش 1374        28

2-5-       الله مراد سیف  1368          29

2-6-       دکتر محمد مزرعتی-غلامحسین حسن تاش( 1383)        30

2-7-       جمع بندی ونتیجه گیری       30

فصل سوم         32

نفت در ایران         32

3-1-       اهمیت نفت در ایران :          33

3-1-1.    نسبت درآمد صادرات نفت به کل صادرات کشور:  35

3-1-2.    نسبت درآمد صادرات نفت به تولید ناخالص داخلی:           36

3-1-3.    نفت و بودجه عمومی دولت:  37

3-2-       بررسی تراز بازرگانی:          40

3-3-       واردات:   42

3-4-       رابطه مبادله ایران : 44

فصل چهارم       49

محاسبات قدرت خرید          49

4-1-       ایجاد واستفاده از شاخص های نرخ مبادله دلار در مقابل پول شرکای تجاری ایران:        50

4-1-1.    انتخاب یک روش وزن گیری :  50

4-1-2.    شکل جانشینی وزنهای تجاری :        51

4-1-3.    انتخاب سال پایه :  52

4-1-4.    انتخاب کشورها :   53

4-1-5.    روش های معدل گیری :      53

4-2-       تاثیر نوسانات شاخص قیمت کالا و خدمات  بر قدرت خرید ارز حاصل از صادرات نفت :     55

4-2-1.    ایجاد شاخص سطح قیمت ها ی کشورهای طرف تجاری  :            55

4-3-2.    شاخص های مورد استفاده :            56

4-3-       ایجاد شاخص ترکیبی :        56

4-4-       محاسبه سهم واردات ایران از کشورهای طرف تجاری       57

فصل پنجم         67

5-1-       جمع بندی و نتیجه‌گیری       67

5-2-       پیشنهادهای مختلف جهت جلوگیری از کاهش قدرت خرید 74

5-3-       کاربرد های عملی تحقیق     78

فصل ششم       79

پیوست الف          79

نمودارها  79

پیوست ب            87

جداول آماری        87

پیوست  ج            92

فرمولها   92

فهرست منابع       94

نمودارها

نمودار 1 : منحنی  تقاضا      17

نمودار 2 :  ارتباط بین قیمت نفت در دو کشور A ,B           18

نمودار 3 : توزیع احتمالی نفت خام بین دو کشور A,B         19

نمودار 4:  ارزش صادرات نفت  (میلیارد دلار)       33

نمودار 5 : مقایسه نوسان درآمدنفتی و قیمت بشکه         34

نمودار 6 : صادرات نفت خام و فراورده نفتی   (میلیون بشکه  نفت خام)         34

نمودار 7 : نسبت صادرات نفتی به کل صادرات    35

نمودار 8 :  نسبت صادرات نفتی به تولید ناخالص داخلی    36

نمودار 10 : درآمد و مصارف ارزی         40

نمودار 11 : کسری تراز تجاری بدون نفت           41

نمودار 12 : تراز تجاری با نفت 41

نمودار 13 : روند تجارت         42

نمودار 14 : ترکیب کالای وارداتی        43

نمودار 15 : رابط مبادله ایران  47

نمودار 16 : رابطه مبادله درآمدی (نفتی – غیر نفتی)        48

نمودار 17 : روند واردات از شرکای تجاری          59

نمودار 18 : درآمد های نفتی طی دوره 1376-1391         68

نمودار 19: مقایسه درآمدهای اسمی و قدرت خرید نفت    69

نمودار 20 : قیمت هر بشکه نفت (اسمی و قدرت خرید بر مبنای 1376)         70

نمودار 21 :  مقایسه رابطه مبادله و قدر تخرید محاسبه شده نفت    71

جداول

جدول 1 : سهم صادرات نفتی در عرضه ارز        39

جدول 2 : رابطه مبادله ایران  45

جدول 3 : شاخص های صادرات         46

جدول 5 :  سهم واردات ایران از شرکای تجاری   58

جدول 6  : شاخص قیمت مصرف کننده شرکای تجاری بر مبنای 1376           61

جدول 7 :  محاسبه قدرت خرید درآمد های نفتی بر مبنای  شاخص CPI        62

جدول 8 : شاخص نرخ مبادله ارزواحد پول شرکای تجاری در مقابل دلار بر مبنای سال 1376        64

جدول 9 :  محاسبه قدرت خرید درآمد نفتی براساس نرخ مبادله بر مبنای سال 1376    65

جدول  10 : قدرت خرید درآمد های نفتی بر اساس نرخ تورم ونرخ مبادله ارز با سال پایه 1376      66

جدول 11 : قدرت خرید هر بشکه نفت  69

جدول 12 : روند قیمت طلا در بازار جهانی         71