تحقیق در مورد نحوه حسابداری بیمه عمر در ایران
مقدمه:
در زمینه بیمه و بخصوص حسابداری بیمه ای تحقیق و پژوهش كمی با توجه به اهمیت این رشته در ایران صورت پذیرفته است. موضوعی كه انتخاب نموده ام تا به حال در ایران تحقیقی مشابه آن صورت نپذیرفته است و با مراجعه به سایت های اینترنتی نیز مورد مشابه خارجی یافت نشد ، اما بر اساس مقتضیات تحقیق ، پیشینه تحقیقاتی كه در رابطه با حسابداری شركتهای بیمه و نزدیك به موضوع مورد بحث وجود دارد را به شرح ذیل ارائه می دهم .
موضوع 1- عنوان : حسابداری كارمزد منافع قرار دادهای اتكائی در شركتهای بیمه در ایران
تهیه كننده : خانم حلیمه خاتون موصلی – سال دفاع 1371
نام دانشگاه محل تحصیل : دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی
فرضیه :
مفهوم تعهدی یكی از مفاهیم بنیادی حسابداری و گزارشگری مالی است . در خصوص نحوه اندازه گیری و ثبت و گزارش درآمدها و هزینه ها كارمزد منافع قرار دادهای اتكائی توسط شركتهای بیمه در ایران مد نظر قرار نمی گیرد و این امر باعث نادیده گرفتن اصول اساسی تحقق درآمد و تطابق درآمدها و هزینه در شركتهای مزبور گردیده است .
روش جمع آوری اطلاعات
اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق بررسی مقررات و قوانین حاكم بر شركتهای بیمه ، بررسی صورتهای مالی شركتهای بیمه داخلی و خارجی و گزارشهای حسابرسی ، بررسی استانداردها و روشهای حسابداری مربوط به صنعت بیمه بطور عام و كارمزد منافع بطور خاص از منابع داخلی و خارجی و مصاحبه با متخصصین صنعت بیمه انجام شده است .
جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق كلیه شركتهای بیمه فعال در ایران می باشد . بدلیل آن كه نمونه انتخابی صد در صد جامعه می باشد نتیجتاً تشكیل جامعه آماری نمونه از نظر تطبیق آن با جامعه اصلی ، آزمون مورد ندارد .
روش تحقیق
روش استدلال در تحقیق مزبور روش قیاسی و استقرائی بوده و حول سه محور اصلی پایه گذاری شده است :
اف – بررس و مطالعه نظریات تئوری منابع داخلی و خارجی و قوانین
ب – نظر خواهی از اساتید و متخصصان صنعت بیمه و ترجمه و بررسی روشهای مورد عمل بیمه گران اتكائی بین المللی .
ج – بررسی روشهای مورد عمل شركتهای بیمه كشور ، گزارشهای حسابرسی، قرا ردادهای اتكائی و صورتحسابهای كارمزد منافع شركتهای بیمه داخل كشور.
نتیجه گیری :
تحقیق نشان می دهد كه شركتهای بیمه داخل كشور در خصوص گزارش كارمزد منافع قرار دادهای اتكائی مفهوم تعهدی را در نظر نمی گیرند و فرضیه مورد بررسی به شرح زیر اثبات گردیده است :
فرض تعهدی كه یكی از مفروضات بنیادی حسابداری و گزارشگری مالی است در خصوص نحوه اندازه گیری و ثبت گزارش درآمدها و هزینه ها ، كارمزد منافع توسط شركتهای بیمه در ایران مد نظر قرار نمی گیرد و این باعث نایدده گرفتن اصول اساسی تحقق درآمد و تطابق هزینه ها با درآمدها در شركتهای مزبور گردیده است .
موضوع 2 – عنوان : حسابداری بیمه های عمومی در ایران و مقایسه آن با استانداردهای موجود در انگلستان و امریكا
محقق : مرتضی كردمدانلو
سال دفاع : آذر ماه 1375
نام دانشگاه محل تحصیل : دانشكده حسابداری و مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی (ره)
فرضیه اهم
نظام حسابداری بیمه های عمومی در شركتهای بیمه ایران منطبق با استانداردهای حسابداری شركتهای بیمه نیست .
فرضیه فرعی :
امكان استفاده از استانداردهای بین المللی حسابداری در خصوص بیمه های عمومی در شركتهای بیمه ایرانی وجود دارد .
روش اثبات فرضیه
1- بررسی و مقایسه تطبیقی آئین نامه های مصوب شورای عالی بیمه در زمینه نظام حسابداری و گزارشگری بیمه های عمومی با استانداردهای موجود در انگلیس و آمریكا
2- ارزیابی صورتهای مالی شركتهای بیمه ایرانی در جهت قابلیت تطابق با استانداردهای بین المللی .
قلمرو تحقیق:
كلیه شركتهای بیمه موجود در ایران به استثناء سازمان تأمین اجتماعی
روش جمع آوری اطلاعات
اطلاعات مورد نیاز موضوع تحقیق از طریق بررسی استانداردها و روشهای حسابداری مربوط به صنعت بیمه بررسی مصوبات و مقررات و قوانین حاكم بر شركتهای بیمه و بررسی صورتهای ملی آنها و همچنین مصاحبه با افراد متخصص در این زمینه بوده است .
روش تحقیق
روش استدلال در این تحقیق قیاسی بوده است . بررسی و مطالعه استانداردهای حسابداری مرجع حرفه ای دنیا در زمینه گزارشگری بیمه های عمومی و سپس مقایسه روشهای موجود و متداول در ایران و تعیین نقاط ضعف و قوت بر پایه روش قیاسی بوده است .
موضوع 3 – عنوان : حسابداری بیمه های عمر در ایران
محقق : خانم فرزانه نصیر زاده
سال دفاع : دی ماه 1371 – دانشگاه تهران – دانشكده مدیریت
فرضیه :
صورتهای مالی شركتهای بیمه عمر در ایران مطابق با استانداردهای حسابداری مربوط تهیه نمی شود .
محدوده و قلمرو تحقیق:
1- بررسی تئوریكی حسابداری بیمه عمر
2- بررسی وضعیت حسابداری بیمه در ایران
3- مطالعه تطبیقی بین حسابداری بیمه عمر در ایران و آمریكا و كانادا
قلمرو مكانی
این تحقیق پیرامون نحوه حسابداری بیمه عمر در ایران می باشد و از آنجائی كه در ماده 1 قانون اداره شركتهای بیمه بیان شده شركتهای بیمه ایران ، آسیا ، البرز و دانا بصورت سهامی اداره می شوند و مجاز به انجام انواع عملیات بیمه ای در بخشهای دولتی ، تعاونی و خصوصی می باشند و با عنایت به این مطلب كه بیمه ایران ، بزرگترین شركت بیمه در ایران می باشد و از نظر حجم و قدرت فعالیت در زمینه بیمه عمر نسبت به سایر شركتهای بیمه تقدم دارد بیمه ایران و بیمه دانا كه صرفاً در زمینه بیمه اشخاص به فعالیت می پردازد به عنوان قلمرو تحقیق در نظر گرفته شده است.
روش تحقیق :
این تحقیق از دو بخش تئوری و عملی تشكیل شده است . در بخش اول آن كه جنبه تئوری دارد از كتابها و منابع فارسی و خارجی و آئین نامه ها و مقررات شورای عالی بیمه استفاده شده است .
بخش دوم جنبه عملی دارد و به بررسی وضعیت حسابداری شركتهای بیمه عمر در ایران می پردازد و در واقع بررسی مطالب كلی بخش اول در ایران می باشد كه شامل انجام مصاحبه با صاحبنظران و كارشناسان مالی شركتهای بیمه و بررسی سیستم حسابداری بیمه عمر در ایران می باشد . در انجام مصاحبه سعی شده است با كارشناسان و مسئولین امر كه سالها در امور بیمه عمر اشتغال داشته و دارای تجارب مطمئن می باشند تماس گرفته شود تا با تصحیح و تكمیل اطلاعات بدست آمده بوسیله منابع معین نتایج صحیح و قابل اطمینانی بدست آید .
خلاصه پیشنهادات :
1- محاسبه هزنیه های مشاركت در منافع و سایر برآوردهائی كه در بیمه مورد استفاده قرار می گیرد برای بیمه های عمر ضروری می باشد .
2- باید از جداول مرگ و میر مربوط به كشور ایران برای محاسبه ذخایر ریاضی استفاده نمود و تعرفه ها و نرخهای بیمه مورد تجدید نظر قرا رگیرد .
3- از آنجائی كه یكی از اهداف اصلی صنعت بیمه هدایت كردن انبوه سرمایه است كه از جمع آوری حق بیمه ها بوجود می آید پیشنهاد می شود كه در تركیب مجموعه سرمایه گذاری های مؤسسه ، مدت، میزان ریسك نقد شوندگی و بازدهی مد نظر قرار گیرد و از هر گونه افراط و تفریط در تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری خود داری شود و تركیب مجموعه سرمایه گذای ها با توجه به هدف های دراز مدت شركت تعیین شود و از تمركز رقم عمده ای از سرمایه در یك رشته خود دارری گردد .
نتیجه گیری :
ایجاد تركیبی از انواع سرمایه گذاری ها كه هم بتواند در مقابل تورم ارزش سرمایه را حفظ كند و هم سود معقولی را عاید نموده و جریان صحیحی را نیز برای نقدینگی برقرار كند مد نظر است .
موضوع شماره 4:
مقاله ای با عنوان تحلیلی بر استاندارد حسابداری شماره 28 (فعالیتهای بیمه عمومی) در مجله حسابدار شماره 171 اردیبهشت 85 ارائه شده است كه توسط عباس هشی عضو شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران و داریوش حسن زاده كارشناس ارشد حسابداری دانشگاه شهید بهشتی نوشته شده است . این مقاله در پاسخ به فراخوان سازمان حسابرسی جهت نظر خواهی و اخذ پیشنهادات به تحلیل استاندارد و ارائه نظرات و پیشنهاداتی در این زمینه می پردازد . این مقاله در هر كدام از موارد زیر ابتدا بر حسب مورد به مفاد استاندارد در این باره اشاره نموده و سپس بادیدی انتقادی به ارائه نظرات و پیشنهاداتی اقدام نموده است و مواردی را كه از نظر نویسندگان در استاندارد نادیده گرفته شده و یا بطور كامل به آن پرداخته نشده است را ذكر می نماید . موارد مورد بحث عبارتند از :
1- ضرورت تدوین استاندارد حسابداری فعالیتهای بیمه
2- دامنه كاربرد استاندارد
3- وجه تمایز بین حسابداری در صنعت بیمه با حسابداری در صنایع دیگر
4- شناخت درآمد حق بیمه
5- حق بیمه عاید نشده
6- مخارج تحصیل ( فروش یا صدور بیمه نامه)
7- خسارت : الف : تلقی مبالغ دریافتی از بیمه گر اتكایی بابت خسارت به عنوان در آمد ، ب : سایر موضوعات
8- ذخیره تكمیلی
9- حق بیمه های اتكایی و موضوعات آن ، الف : بند 33 استاندارد ، ب : بند 35 استاندارد
10- موارد افشاء
11- استانداردهای بین المللی حسابداری
12- از منظر قوانین
13- اثرات مالی
14- سایر پیشنهادها : 1- اتكایی واگذاری صد در صد 2- مواردی كه جریان نقدی عایدی نباشد