توضیحات:
پیش
از هر چیز ضرورت دارد معنای هر یک از عدل و ظلم و اقسام این دو روشن گردد و سپس به
بحث درباره عدل الهی پرداخته شود. همان گونه که پیش تر گفته شد عدل یعنی قرار دادن
امور در جای خود; با این بیان عدل الهی بر دو گونه است:
1) عدل تکوینی: محور بحث در
این قسم از عدل الهی، نظام آفرینش است و مبنای آن این است که سراپای جهان خلقت از زمین
گرفته تا آسمان های هفت گانه بر اساس عدل و داد استوار بوده و تعادل و توازن نیز در
ترکیب اجزای آن رعایت شده است. دانشوران با بررسی ها و کاوش های علمی که انجام داده
اند، توانسته اند از طریق بُرهان نظم جهانی این نوع از عدالت را اثبات کنند.
خداوند متعال درباره این قسم
از عدل الهی می فرماید: «وَالسَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمیزان...»[1] آسمان را
برافراشت، و میزان و قانون (در آن) گذاشت.
بنابراین، در تعریف این قسم
از عدل باید گفت: عدل یعنی تناسب و توازن و رعایت استحقاق ها در افاضه وجود. نقطه مقابل
این نوع از عدل بر تناسب است، نه ظلم، این نوع عدل، از شئوون حکیم و علیم بودن خدای
متعال است.