خود محوری و عوامل پایداری آن از دیدگاه آیات و روایات

چکیده

استبداد رأی و خودمحوری از صفات ناپسند و از جمله­ی رذایل اخلاقی است که در قرآن و روایات به شدت مورد نکوهش قرار گرفته است. افراد خود محور به دلیل داشتن غرور و خودبزرگ بینی، از مشورت با دیگران در امور خویش گریزانند و در ابعاد اجتماعی و سیاسی نیز به محض کسب قدرت، بر دیگران تسلط یافته و ظلم و فساد را در اجتماع، به وجود می­آورند. حال با توجه به اهمیت این موضوع در عرصه­ی زندگی فردی و اجتماعی، در این پژوهش تلاش شده تا با هدف بررسی عوامل پایداری خود محوری، نقش مشورت را در زندگی فردی و اجتماعی مورد ارزیابی قرار داده و به بیان آثار منفی و زیان­بار خود محوری و استبداد رأی پرداخته شود؛ همچنین، راه­کارهای مقابله با خود محوری را بیان و نقش خدامحوری را در زندگی فردی و اجتماعی، خاطر نشان شود. از عوامل فردی پایداری خود محوری می توان به مواردی همچون : عُجب وخودپسندي، بدگماني ها، غيبت، تهمت، ندامت، لغزش و خطا در رفتار، بد فرجامی،ترس،تحير و سرگرداني در تصميم‌گيري‌ها اشاره نمود .همچنین آثار و پیامدهای اجتماعي خود محوری شامل : زوال و سقوط تمدن ها، شخصيت ندادن به ديگران، عقب ماندگي جوامع اسلامي، در معرض ملامت قرارگرفتن، تضعيف احساس، مسئوليت همگاني، محروم ماندن از علم و معرفت، عدم پذيرش همگاني، شتاب زدگي در قضاوت و پيش داوري، انزوا، تحجّر و جمود فكري می باشد. لذا با استمداد از قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم‌السلام و با مراجعه به کتب تفسیری، اخلاقی و اجتماعی، این مقوله مورد بررسی قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها: خودمحوری،عجب، خودبزرگ بینی، پایداری ،آیات ، روایات